سوهان معادن بر آرامش  «هیو»

فتانه احدی | البرز- خبرنگار:


مدت‌هاست آسایش از مردم روستای «هیو» از توابع ساوجبلاغ رخت بربسته و ترس و اضطراب جای خود را به آن داده است. انفجارهای مهیب ناشی از حفاری معادن اطراف به‌خصوص معدن سیمان آبیک در نزدیکی روستای هیو باعث ترک برداشتن خانه‌های این روستا شده است.

 گرد و خاک ناشی از این انفجارها و عملیات حفاری نیز نفس کشیدن را برای مردم روستا سخت کرده و صدای انفجارها باعث ایجاد رعب و وحشت در بین مردم شده است. همچنین پیشروی حفاری معدن به 500 متری روستای هیو و کوی انقلاب رسیده است. مردم این روستا مدت‌هاست با حالی ناخوش به زندگی خود ادامه می‌دهند. بسیاری از مردم هیو معتقدند که سیمان آبیک به اراضی سنددار آنها تجاوز کرده است و ادعا می‌کند سند و مجوز دارد، در صورتی که سند همین زمین‌ها به نام برخی از مردم هیو است.

هیو روستایی معدن‌خیز است و نام فامیل این مردم گواه بر این موضوع است. نام فامیلی مردم هیو معدن‌دار، معدنی‌پور و... است. در گذشته نه چندان دور در این روستا بیشتر مردم به کار معدن مشغول بودند که محصولات معدنی ذغال سنگ عمده‌ترین آن بود، اما اکنون معدن بلای جان این مردم شده است.

با تاسیس و راه‌اندازی کارخانه‌های سیمان آبیک و فخر ایران و چندین کارخانه دیگر در مدتی بیش از 40 سال، بیشتر اهالی یا شاغل در این کارخانجات شدند و یا به اصناف وابسته به آن روی آوردند، اما اکنون مردم با این کارخانجات و حفاری‌های غیرمجازشان درگیری‌هایی دارند و هیچ سازمانی نیز گوش شنوایی برای مشکلات مردم ندارد.


حفاری کارخانه سیمان آبیک

یکی از اهالی و عضو سابق شورای هیو درباره انفجارها می‌گوید: کارخانه سیمان از حد خود تجاوز کرده و به سمت هیو پیشروی می‌کند و در اراضی‌ای مشغول حفاری و برداشت است که متعلق به مردم هیو است و مردم هیو سند این اراضی را دارند.«اردشیر معدن‌دار» می‌افزاید: اما کارخانه سیمان آبیک ادعا می‌کند سند این اراضی را دارد و در نزدیک‌ترین نقطه به محل سکونت مردم در حال حفاری و برداشت از معدن است.
وی ادامه می‌دهد: در نزدیکی این معدن، معدن دیگری وجود دارد که یک خانم مجوزش را گرفته و در حال برداشت است که صدای عملیات حفاری‌اش مردم را عاصی کرده است، مگر می‌شود به این نزدیکی مجوز حفاری معدن گرفت.

معدن‌دار می‌افزاید: جاده‌ای خاکی در نزدیکی هیو وجود دارد که نباید در آن حفاری می‌کردند، اما کارخانه سیمان آبیک در حال پیشروی به سمت روستاست و این جاده را نیز پشت سر گذاشته که نباید در این محدوده عملیاتی انجام می‌شد و مردم هیو سند این اراضی را دارند. وی می‌افزاید: سال 45 کارخانه سیمان این منطقه را 25 سال اجاره کرد و بعد از آن نیز چگونه توانست برای زمین اجاره‌ای سند بگیرد ما نمی‌دانیم. زمین آبا و اجدادی ما اکنون در دست این کارخانه است و هر روز نیز به سوی روستا پیش می‌آید.


مردم هیو نگرانند

یکی دیگر از اهالی هیو می‌گوید: خاک‌برداری در 500 متری خانه‌های ما انجام می‌شود و صدای انفجارهای مهیب معدن، گرد و خاکی که هوای هیو را در برمی‌گیرد و لرزه‌هایی که باعث ترک برداشتن دیواره‌های خانه‌ها شده مساله‌ای است که مردم هیو را نگران و عصبانی کرده است.

«یوسف سامانی‌پور» می‌افزاید: بارها به سراغ مسئولان استان رفتیم اما صدای ما را نشنیدند. بارها گفتیم محل زندگی‌مان دیگر امن نیست، اما توجهی نکردند.وی عنوان می‌کند: شدت لرزش این انفجارها از زلزله 5 ریشتری نیز بیشتر است و جان ما و سلامتی فرزندانمان در معرض خطر است. فضای سبزی نیز ایجاد نشده است تا جلوی گرد و خاک را بگیرد.


سیستم اکولوژی هیو بر هم خورده است

یکی دیگر از اهالی هیو می‌گوید: فعالیت معادن سیستم اکولوژی را بر هم زده است و حیواناتی که در آن منطقه زندگی می‌کردند همگی به سمت هیو آمده‌اند. «میلاد معدن‌دار» می‌افزاید: بهره برداران حتی در حال برداشت از کوه هستند، اما مسئولان مربوطه اعتراضی ندارند و سازمان منابع طبیعی دخالتی نمی‌کند.


 بی‌توجهی مسئولان

یکی دیگر از اهالی هیو می‌گوید: مشکل ما با سازمان صنعت، معدن و تجارت استان است که بارها گفته‌ایم سودجویان زمین‌خواری و کوه‌خواری می‌کنند، اما مسئولان توجهی نکردند.«سعید معدن‌دار» با بیان این‌که این انفجارها باعث آسیب روانی در مردم می‌شود، می‌افزاید: بارها بعد از انفجارها مردم ترسیده و دچار مشکل شده‌اند. حتی انفجارها را به صورت مرحله‌ای انجام نمی‌دهند و با یک انفجار بزرگ وسعت بزرگی از زمین را حفاری می‌کنند.وی با تاکید بر این‌که بنچاق زمین‌های در حال بهره‌برداری از سوی این کارخانه به نام پدربزرگم است، اما کارخانه نیز مدعی است که سند دارد عنوان می‌کند: به هر ترتیب مردم هیو آسایش ندارند.


رعایت فاصله حفاری 

مدیر کل حفاظت محیط‌زیست استان البرز می‌گوید: در اجرای ماده 24 قانون معادن، سازمان صنعت و معدن خارج از محیط هیچ الزامی به گرفتن استعلام ندارد. «فردین حکیمی» می‌افزاید: اکنون سازمان صنعت، معدن و تجارت مجوزی از ما نگرفته‌اند و اگر شکایتی از سوی مردم باشد باید پاسخگو باشند. 

وی با تاکید بر این‌که باید فاصله عملیات حفاری و ماشین‌آلات سنگ‌شکن با محیط مسکونی رعایت شود، می‌گوید: تردد ماشین‌آلات معدنی ایجاد سروصدا و تولید گرد و خاک می‌کند که اگر در نزدیکی خانه‌های مسکونی باشد، برای مردم خطرناک است. اگر برای مردم ایجاد مشکل می‌کند مردم حق اعتراض دارند و مسئولان مربوط باید این مشکلات را بررسی کنند، زیرا سلامت مردم در اولویت است.


فعالیت قانونی معادن هیو

همچنین معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان البرز می‌گوید: معادن استان البرز با مجوزهای قانونی و با پروانه بهره‌برداری قانونی مشغول به کار هستند.«جمال سیفی» می‌افزاید: بر اساس قانون فاصله معادن با نقاط مسکونی حداقل باید هزار متر باشد که معادن منطقه هیو نیز از این قانون تبعیت می‌کنند. 

وی می‌افزاید: در مورد عملیات استخراج مربوط به سیمان آبیک از عملیات آتشباری کنترل‌شده استفاده می‌شود و در دستورالعمل ابلاغ‌شده این عملیات نه در حجم وسیع که در حجم پایین و دفعات بیشتر صورت می‌گیرد تا میزان موج انفجار به حداقل برسد. 

سیفی با بیان این‌که درباره معدن شن و ماشه این منطقه نیز اجازه عملیات آتشباری صادر نشده است و استخراج از طریق پیکور انجام می‌شود ادامه می‌دهد: طبق ماده ۲۴ قانون معادن، صدور پروانه بهره‌برداری، ثبت و راه‌اندازی معادن نیاز به استعلام محیط‌زیست ندارد، مگر این‌که در مناطق چهارگانه واقع شده باشند که هیو در مناطق چهارگانه قرار ندارد.وی می‌افزاید: در منطقه هیو کارخانه تولید شن و ماسه فعال است که بر اساس قانون، مجوزهای لازم را از سازمان حفاظت محیط‌زیست دارد.


بررسی مشکلات  روستا

مدیرکل منابع طبیعی استان البرز می‌گوید: حدود 3 تا 4 هزار هکتار در دهه 50 به نام سیمان آبیک صادر شده است اما اگر حفاری‌های این کارخانه در محدوده اراضی ملی باشد برخورد می‌کنیم.«حامد فرضی» می‌افزاید: باید این را در نظر داشت که منطقه مسکونی توسعه پیدا کرده و شاید مجاورت سیمان آبیک و روستای هیو   از هر سو باشد که این مورد نیز باید بررسی شود.وی ادامه می‌دهد: ما گروهی را برای سرکشی به روستای هیو می‌فرستیم و موضوع را بررسی می‌کنیم.